ဗဟုသုတ ဒိုင္ယာရီ-၁

ကေလးငယ္တစ္ဦး အမိ၀မ္းတြင္းမွ ကၽြတ္လွ်င္ကၽြတ္ျခင္း ငိုရျခင္း

သေႏၶသားဘ၀က မိခင္၏ အခ်င္းမွတဆင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို ရယူခဲ့ေပမယ့္ ေမြးဖြားလာျပီးေနာက္ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး၍ အသက္ရႈဖို႔ လိုအပ္လာတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ ငိုျခင္းျဖင့္ အသက္ရွဴလိုက္ျခင္းျဖစ္တယ္။ မငိုပဲ လူၾကီးမ်ားလို အသက္ရွဴလိုမရပါ။ သေႏၶသား၏ အဆုတ္ေလအိတ္မ်ားမွာ ေမြးစတြင္ လံုး၀ပိတ္လ်က္ရွိေနခဲ့ေသာေၾကာင့္ ငိုေၾကြးျခင္းျဖင့္ ေလကို အရွိန္ျပင္းစြာႏွင့္ ပမာဏမ်ားစြာ ၀င္ေစနိုင္ပါတယ္။ ထိုသို႔ျဖင့့္ အဆုတ္၏ ေလအိပ္ေတြပြင့္ကာ ေလကိုရွဴနိုင္သြားပါတယ္။ ထိုေနာက္ပိုင္းမွာ ေတာ့ ကေလးငယ္သည္ သာမန္အသက္ရွဴျခင္းျဖင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို လိုသေလာက္ရယူနိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္..။ ေမြးစကေလး ငိုျခင္းသည္ က်န္းမာေၾကာင္း အေထာက္အထားတစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗိုက္ဆာျခင္းသည္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ဆိုင္သည္

ထမင္းဆာျခင္း၏ အမွန္စင္စစ္မွာ ဦးေႏွာက္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ ဟိုက္ပိုသားလမတ္ ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေပတယ္။ ဟိုက္ပိုသားလမတ္တြင္ အစာစားေစေသာ သို႔မဟုတ္ စားရန္ဆႏၵကို ျဖစ္ေစတဲ့ေနရာ feeding centre နဲ႔ အစာမစားခ်င္တဲ့ သို႔မဟုတ္ အစာကို၀အီတဲ့ စိတ္ျဖစ္ေစတဲ့satiety centre ဆိုျပီး ရွိပါတယ္။ ေသြးမွာ သၾကားဓါတ္ပမာဏ မ်ားေနတဲ့အခါ satiety centre ေၾကာင့္ ဗိုက္မဆာတတ္ပါ။ အလားတူ ေသြးမွာ သၾကားဓါတ္ပမာဏ နည္းသြားတဲ့အခါ feeding centerေၾကာင့္ ထမင္းဆာ လာပါလိမ့္မယ္။

ဦးေႏွာက္၏ အေရးၾကီးဆံုး အပိုင္း

မက္ေဒါလာ သည္ ဦးေႏွာက္၏ အေရးၾကီးဆံုး အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္၏ ေအာက္ဆံုးအပိုင္း ေက်ာရိုး အာရံုေၾကာမရဲ့ အေပၚမွာ ကပ္လွ်က္ တည္ရွိတဲ့ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ မက္ေဒါလာက ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ ေသြးလွည့္ပတ္ျခင္း၊ ေသြးဖိအားထိန္းညွိျခင္း၊ ႏွလံုးခုန္ျခင္း၊ အသက္ရွဴျခင္း စတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ထိန္းခ်ဴပ္ေပးသူပါ။ က်န္တဲ့ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္းေတြ ထိခိုက္ေပမယ့္ အသက္ရွင္နိုင္ေသးေသာ္လည္း မက္ေဒါလာ ပ်က္ယြင္းသြားရင္ေတာ့ လူတစ္ေယာက္ခ်က္ခ်င္းေသသြားနိုင္တယ္။

ညင္သာစြာ ပြတ္သပ္ေပးပါက နာက်င္တာေတြ ေပ်ာက္တတ္တာ ဘာေၾကာင့္လဲ..

တခါတေလ နဖူးနဲ႔ တစ္ခုခုနဲ႔ တိုက္မိတဲ့အခါ လက္ကအလိုလို နဖူးကို ပြတ္မိရဲ့သားျဖစ္သြားတယ္။ အဲလိုပြတ္လိုက္တဲ့အခါ နာတာေလး နည္းနည္းသက္သာသြားသလို ခံစားမိတယ္။ တကယ္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ ေနရာတစ္ခုခုကို မေတာ္တဆ ထိခိုက္မႈေၾကာင့္ နာသြားတဲ့အခါ အဲဒီေနရာကို လက္နဲ႔ ညင္ညင္သာသာ ပြတ္ေပးလိုက္ရင္ နာက်င္တာေတြ နည္းနည္းသက္သာသြားတတ္တာမွာ အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ နာက်င္မႈေ၀ဒနာက ထိခိုက္မိတဲ့ေနရာမွ စတင္ေပၚလာျပီး အာရံုေၾကာတစ္ေလွ်ာက္ လံႈေဆာ္မႈအျဖစ္ ျဖတ္သန္းကာ ေက်ာရိုးအာရံုေၾကာမကို ၀င္ေရာက္တယ္။ အဲဒီကတဆင့္ ဦးေခါင္းအတြင္းမွာ ရွိတဲ့ ဦးေႏွာက္ထဲသို႔ ဆက္လက္သတင္းပို႔တယ္။ ဦးေႏွာက္ရဲ့ အာရံုလက္ခံတဲ့အပိုင္းက “ဘယ္ေနရာမွာ နာသြားတယ္၊ ဘယ္အပိုင္းက ပိုနာတယ္၊ ဘယ္အပိုင္းက စူးစူးရွရွနာတယ္”လို႔ ပံုေဖာ္ေပးတယ္။

အဲဒီနာက်င္မႈေ၀ဒနာရဲ့ လံႈေဆာ္မႈသြားတဲ့လမ္းက ေက်ာရိုးအာရံုေၾကာမမွာ တခါးgate တစ္ခုရွိတယ္။ ထိခိုက္မိတဲ့ ေနရာကို လက္နဲ႔ ပြတ္သပ္လိုက္ျခင္းက အဲဒီတခါးကို ပိတ္လိုက္သလိုျဖစ္ျပီး နာက်င္မႈေ၀ဒနာရဲ့ လံႈေဆာ္မႈက တခါးကို မျဖတ္နိုင္ေတာ့ပဲနဲ႔ ဦးေႏွာက္ ကို နာေၾကာင္း သတင္းပို႔ဖို႔ မျဖစ္နိုင္ေတာ့တာမို႔ နာက်င္တာ သက္သာသြားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို နာက်င္မႈကို ပိတ္ဆို႔ျခင္းကို ေဆးပညာမွာ gate control theory လို႔ေခၚတယ္။ (တရုတ္အပ္စိုက္ပညာဟာ ဒီသေဘာကို ယူထားတာပါ)

ဘာေၾကာင့္ သမ္းေ၀ရသလဲ

ေဆးပညာမွာ ဘာေၾကာင့္ သမ္းေ၀ရသဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို တိက်ေသခ်ာစြာ မသိနိုင္ေသးပါ။ အိပ္ခ်င္လို႔ သမ္းတယ္လို႔ ထင္ၾကတာပါပဲ..။ ဒါေပမယ့္ အနားက တစ္စံုတစ္ေယာက္က သမ္းလိုက္ရင္ မိမိက အိပ္ငိုက္ခ်င္စိတ္မရွိေပမယ့္ လိုက္သမ္းေ၀ျဖစ္သြားပါတယ္။ အလားတူပဲ ကိုယ့္အနားက လူေတြလည္း လိုက္သမ္းေ၀တာကို ေတြ႔ရလိမ့္မယ္..။ ေဆးပညာမွာကေတာ့ သမ္းျခင္းဟာ ကူးစက္တပ္ေသာ အသက္ရွဴျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အမႈအက်င့္ လို႔ ဆိုပါတယ္.။ သမ္းတဲ့အတြက္ အဆုတ္ရဲ့ ပိတ္ဆို႔ေနတဲ့ ေလအိတ္ငယ္မ်ားပြင့္ေစတဲ့ျခင္း ႏွင့္ အဆုတ္မွ ေသြးမ်ား ႏွလံုးသို႔ ေကာင္းစြာေရာက္ရွိေစျခင္း စတဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ရွိတာကို ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္ ၾကိဳ႕ထိုးရသလဲ

ၾကိဳ႔ထိုးျခင္းသည္ ရင္ဘတ္ပိုင္းနဲ႔ ၀မ္းဗိုက္ပိုင္းကို ခဲြျခားထားတဲ့ ၀မ္းေခါင္းၾကြက္သားရဲ့ စည္း၀ါးမွန္ စြာ က်ံဳ႕ညစ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးထဲမွာ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္မ်ားျခင္းသည္ ၾကိဳ႕ထိုးျခင္းကို ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေသြးမွာ ယူရီးယားမ်ားျခင္းနဲ႔ နိုထရိုဂ်င္ ပါတဲ့ အညစ္အေၾကးမ်ားျခင္းတို႔ ေၾကာင့္လည္း ၾကိဳ႕ထိုးတတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၾကိဳ႕ထိုးျခင္းဟာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဆက္ႏြယ္မႈရွိျပီး ၾကာရွည္စြာ သိစိတ္နဲ႔ ထိန္းခ်ဴပ္လို႔ မရပါဘူး..။

မူရင္း.. ေဒါက္တာေအးေက်ာ္ (ဇီ၀ကမၼေဗဒ)ရဲ့ စာေပဗိမာန္စာမူဆုရ -ေဆးပညာ ဗဟုသုတ ဒိုင္ယာရီ

ႏွစ္သက္သည္မ်ားကို လသာည. ကူးယူမွတ္သား ျဖန္႔ေ၀သည္..